Francesco urodził się w Asyżu, w Umbrii, w roku 1181, jako syn bogatego kupca, Pietro di Bernardone.
Wychowywany był na szlachcica, który miał przejąć majątek i zając się handlem. Sprawy potoczyły się jednak inaczej. Podczas wojny z Perugią w 1202 święty został pojmany i spędził rok w więzieniu. Rok po uwolnieniu, całkowicie odmieniony po wojnie i niezadowolony ze swego dotychczasowego życia, Franciszek błąkał się pewnego dnia w pobliżu starego, zniszczonego i niemal całkowicie zapomnianego kościoła Świętego Damiana. Pod natchnieniem wszedł do środka i zaczął się modlić. W czasie tej modlitwy krucyfiks poruszył ustami i przemówił: „Franciszku, idź i odbuduj mój Kościół, który, jak widzisz, jest kompletnie zniszczony.”
W 1206 Franciszek wyrzekł się majątku ojca i rozpoczął życie pustelnika, nauczając o konieczności ubogiego i prostego życia opartego na ideałach Pisma. Wkrótce znalazł naśladowców. Papież Innocenty III zaaprobował jego styl życia, zezwolił jemu i naśladowcom prawić nauki moralne, a Franciszka ustanowił diakonem. Liczba naśladowców zwiększyła się i otrzymała nazwę Braci Mniejszych.
We współpracy ze Świętą Klarą z Asyżu (1194 – 8.11.1253), Franciszek założył w 1212 roku zakon Ubogich Klarysek. Później, w 1221 ustanowił kolejny zakon dla mężczyzn i kobiet nazywany Trzecim Zakonem. W 1219, podczas V Krucjaty, Franciszek dokonał podczas oblężenia Damietty w Egipcie sławnej, choć bezowocnej próby nawrócenia sułtana al-Kamila. Po powrocie z Krucjat oddał się życiu w kontemplacji, podczas których został obdarzony Stygmatami (śladami Chrystusowych ran) i napisał słynną Kantyczkę o Bracie Słońcu. Zmarł 3 października w 1226 i został kanonizowany w 1228 przez Grzegorza IX.
Patron Włoch, Asyżu, Bazylei, Akcji Katolickiej, aktorów, ekologów, niewidomych, pokoju, robotników, tapicerów, ubogich, więźniów, kupców i wszystkich zwierząt.
Kościół katolicki wspomnienie św. Franciszka obchodzi 4 października.